پایگاه دانش سیستم عامل لینوکس آموزش تصویری انواع متغیرها در لینوکس با مثالهای کاربردی

آموزش تصویری انواع متغیرها در لینوکس با مثالهای کاربردی

نویسنده: ادمین تاریخ: 05 آبان 1400 تعداد نوشته: 56 نظرات: بدون نظر تعداد بازدید: 7249 زمان مطالعه: 11 دقیقه

با انواع متغیرها در لینوکس بهمراه مثالهای کاربردی و تصویری آشنا خواهید شد که برای یونیکس هم صدق می‌کند.
متغیرها توسط برنامه‌های کاربردی و فرایندها مورد استفاده قرار می‌گیرند یا بین دیگر به اشتراک گذاشته می‌شوند.
دستورات این آموزش در shell یا پوسته bash اجرا شده است که پوسته فرض اکثر سیستم عامل‌های لینوکسی است.

پیش‌نیازها

داشتن یک سیستم کامپیوتری
نصب بودن یک توزیع لینوکس بر روی کامپیوتر
آشنایی نسبی با ترمینال یا SSH در لینوکس
داشتن یک لبخند بر صورت

بیشتر بخوانید: shell در لینوکس چیست؟ آشنایی با فرمت محیط خط فرمان و انواع پوسته در لینوکس

متغیر در لینوکس

متغیر یک pointer یا اشاره گر به داده واقعی است.
هر متغیر دارای نام و مقدار است که در shell یا پوسته تعریف می‌شوند یا از قبل تعریف شده اند.
امکان ایجاد و حذف و بروزرسانی یک متغیر در پوسته های لینوکس مثل bash وجود دارد.

نام متغیر

نام متغیر یا variable شامل حروف کوچک وبزرگ a تا z و اعداد 0 تا 9 است و می‌تواند با حروف و کاراکتر ـ شروع شود ولی اعداد مجاز نیست.

مثال

متغیرها با نامهای زیر معتبر هستند.

_ALI
TOKEN_A
VAR_1
VAR_2

_ALI

TOKEN_A

VAR_1

VAR_2

مثال

متغیرها با نامهای زیر نامعتبر هستند.

2_VAR
-VARIABLE
VAR1-VAR2
VAR_A!

2_VAR

-VARIABLE

VAR1-VAR2

VAR_A!

سه کاراکترهای ! و * و – در شل معنای خاصی دارند بنابراین امکان استفاده از آنها در نام متغیر نیست.

مقدار متغیر

یک متغیر می‌تواند مقدارهای مختلفی مثل اعداد، متن، نام فایل، آرایه و انواع دیگر باشد.
در زمان تعریف یا مقداردهی متغیر نیاز نیست مشخص کنید که متغیر بصورت عدد یا رشته یا آرایه است.
این نکته مهم را به یاد داشته باشید که بین نام متغیر، علامت = و مقدار متغیر نباید فاصله باشد و باید پشت‌سر‌هم نوشته شوند.

انواع متغیرها در لینوکس

متغیرها در پوسته bash به دو نوع محلی و سراسری تقسیم می شوند که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد.

متغیرهای محلی یا Local variables

یکی از انواع متغیرها در لینوکس، متغیرهای محلی هستند که باید در shell تعریف شوند تا امکان استفاده از آنها وجود داشته باشد.
متغیرهای محلی بهتر است با حروف کوچک انگلیسی نوشته شود تا از متغیرهای سراسری متمایز باشند.

تعریف متغیر محلی

با استفاده از علامت = مقدار به متغیر اختصاص داده می‌شود. نام variable در سمت چپ و مقدار آن در سمت راست = قرار می‌گیرد.
مقدار=نام

مثال

[root@vps test]# var=test1
[root@vps test]# echo $var
test1

[root@vps test]# var=test1

[root@vps test]# echo $var

test1

برای نمایش مقدار متغیر از دستور echo استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: آموزش دستور echo در لینوکس برای نمایش متن در خروجی ترمینال یا در یک فایل – ایران ادمین

برای زمانی که مقدار یک متغیر یک رشته طولانی یا بین کلمات فاصله هست حتما اول و انتهای مقدار متغیر از double quotation یعنی ” استفاده کنید.
زمانی که از ” استفاده می‌کنید امکان این را دارید که در مقداردهی یک متغیر دیگر از یک متغیر از قبل تعریف شده استفاده کنید.

مثال

در خط اول در زمان تعریف متغیر از ” استفاده نشده است و کلمه دوم یعنی khosh بعنوان یک دستور نامعتبر در پوسته شناخته شده است.
در خط بعدی این مشکل با ” رفع شده است.

[root@vps test]# var1=salam khosh amadid
bash: khosh: command not found
[root@vps test]# var1="salam khosh amadid"
[root@vps test]# echo $var1
salam khosh amadid
[root@vps test]# var2="$var1 vaght bekheir"
[root@vps test]# echo $var2
salam khosh amadid vaght bekheir

[root@vps test]# var1=salam khosh amadid

bash: khosh: command not found

[root@vps test]# var1="salam khosh amadid"

[root@vps test]# echo $var1

salam khosh amadid

[root@vps test]# var2="$var1 vaght bekheir"

[root@vps test]# echo $var2

salam khosh amadid vaght bekheir

البته می‌توانید از single quotation یا ‘ استفاده کنید ولی بر خلاف ” ، امکان استفاده از متغیرهای قبلی در مقداردهی به یک متغیر دیگر نیست.

مثال

[root@vps test]# var1='salam khosh amadid'
[root@vps test]# echo $var1
salam khosh amadid
[root@vps test]# var2='$var1 vaght bekheir'
[root@vps test]# echo $var2
$var1 vaght bekheir

[root@vps test]# var1='salam khosh amadid'

[root@vps test]# echo $var1

salam khosh amadid

[root@vps test]# var2='$var1 vaght bekheir'

[root@vps test]# echo $var2

$var1 vaght bekheir

متغیرهای محلی در همان shell یا فرایند که تعریف می شوند در دسترس هستند و در پوسته ها و فرایندهای والد یا فرزند در دسترس نخواهند بود.

مثال

یک shell جدید با دستور bash ایجاد می‌شود که متغیر در دسترس نیست.

[root@vps test]# var1=salam
[root@vps test]# echo $var1
salam
[root@vps test]# bash
[root@vps test]# echo $var1

[root@vps test]#

[root@vps test]# var1=salam

[root@vps test]# echo $var1

salam

[root@vps test]# bash

[root@vps test]# echo $var1

[root@vps test]#

مثال

پس از تعریف متغیر در پوسته، از پوسته فعلی خارج و به پوسته والد رفته و متغیر محلی فراخوانی می شد و همانطور که مشخص است در دسترس نخواهد بود.

دستیابی به متغیرهای محلی

برای مشاهده یا دستیابی به مقدار ذخیره شده در یک متغیر از علامت دلار یعنی $ بهمراه نام متغیر استفاده می‌شود.

مثال

[root@vps test]# var3=iran
[root@vps test]# echo $var3
iran

[root@vps test]# var3=iran

[root@vps test]# echo $var3

iran

متغیرهای فقط خواندنی

زمانی که یک متغیر با دستور readonly بصورت فقط خواندنی تنظیم شود دیگر امکان تغییر مقدار آن متغیر نیست.

[root@vps test]# var4="salam"
[root@vps test]# var4="iran"
[root@vps test]# readonly var4
[root@vps test]# var4="test"
bash: var4: readonly variable

[root@vps test]# var4="salam"

[root@vps test]# var4="iran"

[root@vps test]# readonly var4

[root@vps test]# var4="test"

bash: var4: readonly variable

حذف متغیر

برای حذف یک متغیر محلی از shell در لینوکس می‌توانید از دستور unset استفاده کنید.
کافی است در روبروی دستور unset نام متغیر را بنویسید.

مثال

[root@vps test]# var5=hi
[root@vps test]# echo $var5
hi
[root@vps test]# unset var5
[root@vps test]# echo $var5

[root@vps test]#

[root@vps test]# var5=hi

[root@vps test]# echo $var5

[root@vps test]# unset var5

[root@vps test]# echo $var5

[root@vps test]#

متغیرهای سراسری یا Global variables

یکی دیگر از انواع متغیرها در لینوکس، متغیرهای سراسری (global variables) یا متغیرهای محیطی (environments variables) هستند که از قبل در shell تعریف شده اند.
امکان استفاده و دسترسی به این متغیرها در shell فرزند و فرایندهای اصلی و فرایندهای فرزند وجود دارد.
منظور از فرایند همان process است.
زمانی که جلسه (session) پوسته bash شروع می‌شود متغیرهای سراسری تنظیم می‌شوند.
متغیرهای سراسری با حروف بزرگ انگلیسی نوشته و فراخوانی می‌شوند.
متغیرهای سراسری برای shell ضروری هستند چون بسیاری از توابع shell در حال استفاده از این متغیرها هستند بنابراین بدون اطلاع از کاربرد آنها تغییری در مقدار آنها اعمال نکنید.

مشاهده تمامی متغیرهای محیطی در لینوکس

در لینوکس یک بسته یا package با نام coreutils وجود دارد که مجموعه ای از ابزارهای پایه GNU هست که env و printenv نیز جزئی از این ابزارها هستند.
env و printenv برای نمایش تمامی متغیرهای محیطی در لینوکس استفاده می‌شود.

مثال

در تصویر زیر خروجی دستور env مشخص است که با خروجی دستور printenv کاملا یکسان است.

[root@vps test]# env
XDG_SESSION_ID=6564
HOSTNAME=vps.parsandroid.com
SHELL=/bin/bash
TERM=screen
HISTSIZE=1000
SSH_CLIENT=5.53.41.38 3651 22
SSH_TTY=/dev/pts/0
USER=root
LS_COLORS=rs=0:di=01;34:ln=01;36:mh=00:pi=40;33:so=01;35:do=01;35:bd=40;33;01:cd=40;33;
01:or=40;31;01:mi=01;05;37;41:su=37;41:sg=30;43:ca=30;41:tw=30;42:ow=34;42:st=37;44:ex=
01;32:*.tar=01;31:*.tgz=01;31:*.arc=01;31:*.arj=01;31:*.taz=01;31:*.lha=01;31:*.lz4=01;
31:*.lzh=01;31:*.lzma=01;31:*.tlz=01;31:*.txz=01;31:*.tzo=01;31:*.t7z=01;31:*.zip=01;31
:*.z=01;31:*.Z=01;31:*.dz=01;31:*.gz=01;31:*.lrz=01;31:*.lz=01;31:*.lzo=01;31:*.xz=01;3
1:*.bz2=01;31:*.bz=01;31:*.tbz=01;31:*.tbz2=01;31:*.tz=01;31:*.deb=01;31:*.rpm=01;31:*.
jar=01;31:*.war=01;31:*.ear=01;31:*.sar=01;31:*.rar=01;31:*.alz=01;31:*.ace=01;31:*.zoo
=01;31:*.cpio=01;31:*.7z=01;31:*.rz=01;31:*.cab=01;31:*.jpg=01;35:*.jpeg=01;35:*.gif=01
;35:*.bmp=01;35:*.pbm=01;35:*.pgm=01;35:*.ppm=01;35:*.tga=01;35:*.xbm=01;35:*.xpm=01;35
:*.tif=01;35:*.tiff=01;35:*.png=01;35:*.svg=01;35:*.svgz=01;35:*.mng=01;35:*.pcx=01;35:
*.mov=01;35:*.mpg=01;35:*.mpeg=01;35:*.m2v=01;35:*.mkv=01;35:*.webm=01;35:*.ogm=01;35:*
.mp4=01;35:*.m4v=01;35:*.mp4v=01;35:*.vob=01;35:*.qt=01;35:*.nuv=01;35:*.wmv=01;35:*.as
f=01;35:*.rm=01;35:*.rmvb=01;35:*.flc=01;35:*.avi=01;35:*.fli=01;35:*.flv=01;35:*.gl=01
;35:*.dl=01;35:*.xcf=01;35:*.xwd=01;35:*.yuv=01;35:*.cgm=01;35:*.emf=01;35:*.axv=01;35:
*.anx=01;35:*.ogv=01;35:*.ogx=01;35:*.aac=01;36:*.au=01;36:*.flac=01;36:*.mid=01;36:*.m
idi=01;36:*.mka=01;36:*.mp3=01;36:*.mpc=01;36:*.ogg=01;36:*.ra=01;36:*.wav=01;36:*.axa=
01;36:*.oga=01;36:*.spx=01;36:*.xspf=01;36:
TERMCAP=SC|screen|VT 100/ANSI X3.64 virtual terminal:\
        :DO=\E[%dB:LE=\E[%dD:RI=\E[%dC:UP=\E[%dA:bs:bt=\E[Z:\
        :cd=\E[J:ce=\E[K:cl=\E[H\E[J:cm=\E[%i%d;%dH:ct=\E[3g:\
        :do=^J:nd=\E[C:pt:rc=\E8:rs=\Ec:sc=\E7:st=\EH:up=\EM:\
        :le=^H:bl=^G:cr=^M:it#8:ho=\E[H:nw=\EE:ta=^I:is=\E)0:\
        :li#35:co#100:am:xn:xv:LP:sr=\EM:al=\E[L:AL=\E[%dL:\
        :cs=\E[%i%d;%dr:dl=\E[M:DL=\E[%dM:dc=\E[P:DC=\E[%dP:\
        :im=\E[4h:ei=\E[4l:mi:IC=\E[%d@:ks=\E[?1h\E=:\
        :ke=\E[?1l\E>:vi=\E[?25l:ve=\E[34h\E[?25h:vs=\E[34l:\

[root@vps test]# env

XDG_SESSION_ID=6564

HOSTNAME=vps.parsandroid.com

SHELL=/bin/bash

TERM=screen

HISTSIZE=1000

SSH_CLIENT=5.53.41.38 3651 22

SSH_TTY=/dev/pts/0

USER=root

LS_COLORS=rs=0:di=01;34:ln=01;36:mh=00:pi=40;33:so=01;35:do=01;35:bd=40;33;01:cd=40;33;

01:or=40;31;01:mi=01;05;37;41:su=37;41:sg=30;43:ca=30;41:tw=30;42:ow=34;42:st=37;44:ex=

01;32:*.tar=01;31:*.tgz=01;31:*.arc=01;31:*.arj=01;31:*.taz=01;31:*.lha=01;31:*.lz4=01;

31:*.lzh=01;31:*.lzma=01;31:*.tlz=01;31:*.txz=01;31:*.tzo=01;31:*.t7z=01;31:*.zip=01;31

:*.z=01;31:*.Z=01;31:*.dz=01;31:*.gz=01;31:*.lrz=01;31:*.lz=01;31:*.lzo=01;31:*.xz=01;3

1:*.bz2=01;31:*.bz=01;31:*.tbz=01;31:*.tbz2=01;31:*.tz=01;31:*.deb=01;31:*.rpm=01;31:*.

jar=01;31:*.war=01;31:*.ear=01;31:*.sar=01;31:*.rar=01;31:*.alz=01;31:*.ace=01;31:*.zoo

=01;31:*.cpio=01;31:*.7z=01;31:*.rz=01;31:*.cab=01;31:*.jpg=01;35:*.jpeg=01;35:*.gif=01

;35:*.bmp=01;35:*.pbm=01;35:*.pgm=01;35:*.ppm=01;35:*.tga=01;35:*.xbm=01;35:*.xpm=01;35

:*.tif=01;35:*.tiff=01;35:*.png=01;35:*.svg=01;35:*.svgz=01;35:*.mng=01;35:*.pcx=01;35:

*.mov=01;35:*.mpg=01;35:*.mpeg=01;35:*.m2v=01;35:*.mkv=01;35:*.webm=01;35:*.ogm=01;35:*

.mp4=01;35:*.m4v=01;35:*.mp4v=01;35:*.vob=01;35:*.qt=01;35:*.nuv=01;35:*.wmv=01;35:*.as

f=01;35:*.rm=01;35:*.rmvb=01;35:*.flc=01;35:*.avi=01;35:*.fli=01;35:*.flv=01;35:*.gl=01

;35:*.dl=01;35:*.xcf=01;35:*.xwd=01;35:*.yuv=01;35:*.cgm=01;35:*.emf=01;35:*.axv=01;35:

*.anx=01;35:*.ogv=01;35:*.ogx=01;35:*.aac=01;36:*.au=01;36:*.flac=01;36:*.mid=01;36:*.m

idi=01;36:*.mka=01;36:*.mp3=01;36:*.mpc=01;36:*.ogg=01;36:*.ra=01;36:*.wav=01;36:*.axa=

01;36:*.oga=01;36:*.spx=01;36:*.xspf=01;36:

TERMCAP=SC|screen|VT 100/ANSI X3.64 virtual terminal:\

:DO=\E[%dB:LE=\E[%dD:RI=\E[%dC:UP=\E[%dA:bs:bt=\E[Z:\

:cd=\E[J:ce=\E[K:cl=\E[H\E[J:cm=\E[%i%d;%dH:ct=\E[3g:\

:do=^J:nd=\E[C:pt:rc=\E8:rs=\Ec:sc=\E7:st=\EH:up=\EM:\

:le=^H:bl=^G:cr=^M:it#8:ho=\E[H:nw=\EE:ta=^I:is=\E)0:\

:li#35:co#100:am:xn:xv:LP:sr=\EM:al=\E[L:AL=\E[%dL:\

:cs=\E[%i%d;%dr:dl=\E[M:DL=\E[%dM:dc=\E[P:DC=\E[%dP:\

:im=\E[4h:ei=\E[4l:mi:IC=\E[%d@:ks=\E[?1h\E=:\

:ke=\E[?1l\E>:vi=\E[?25l:ve=\E[34h\E[?25h:vs=\E[34l:\

مثال

در حال حاضر ارزشمندترین متغیر محیطی در این لیست متغیر محیطی PATH است.
این متغیر، برای نگهداری مسیرهایی استفاده می‌شود که در زمان وارد کردن یک دستور، پوسته bash باید در آنها به دنبال دستور بگردد و در صورت یافتن، آن را اجرا کند.
هر مسیر با کاراکتر : که در انگلیسی colon نامیده می‌شود از مسیرهای دیگر تفکیک شده است.
اولویت مسیرها از چپ به راست است بنابراین مسیرهای سمت چپ زودتر جستجو می‌شوند.

[root@vps ~]# echo $PATH
/usr/local/sbin:/usr/local/bin:/usr/sbin:/usr/bin:/root/bin

1 2	[root@vps ~]# echo $PATH /usr/local/sbin:/usr/local/bin:/usr/sbin:/usr/bin:/root/bin

پوسته bash در لینوکس از پوسته اصلی یونیکس یعنی Bourne مشتق شده است بنابراین متغیرهایی دارند که در هر دو مشترک است.

متغیرهای رزرو شده پوسته Bourne

جدول زیر لیستی از متغیرها را نمایش می‌دهد که از قبل برای پوسته یا shell با نام Bourne تعرف شده‌اند.

گزینه	توصیف
CDPATH	لیستی از دایرکتوری ها که با : از هم جدا شده و برای جستجو در مسیرها در زمان استفاده از دستور cd استفاده می‌شود.
HOME	فولدر home کاربر فعلی را مشخص می کند و کاراکتر ~ نیز در لینوکس به مسیر این فولدر اشاره می‌کند
IFS	لیستی از کاراکترها که ستون یا فیلدها را هم جدا می کند، زمانی استفاده می‌شود که shell کلمات را از یکدیگر جهت انبساط جدا می‌کند
MAIL	اگر مقدار این متغیر برابر نام فایل باشد و مقدار متغیر MAILPATH تنظیم نشده باشد، BASH ایمیل را به کاربر وارد شده در آن فایل اطلاع‌رسانی می‌کند.
MAILPATH	لیستی از فایلها که با : از هم جدا شده اند و shell بصورت دوره ای فایل ها را به ترتیب برای ایمیل های جدید بررسی می‌کند
OPTARG	مقدار آرگومان آخرین option ‍‍پردازش شده توسط getopts
OPTIND	نشانگر آرگومان آخرین option پردازش شده توسط getopts
PATH	لیستی از دایرکتوری که با : از یکدیگر جدا شده اند و shell در این دایرکتوری به دنبال دستورات می‌گردد
PS1	مخفف primary prompt string است و مقدار پیش فرض آن “‘\s-\v\$ ‘” می‌باشد
PS2	مخفف secondary prompt string است و مقدار پیش فرض آن “‘> ‘” می‌باشد

متغیرهای رزرو شده پوسته bash

جدول زیر لیستی از متغیرها را نمایش می‌دهد که از قبل برای پوسته یا shell با نام bash تعرف شده‌اند.

گزینه	توصیف
auto_resume	این متغیر نحوه تعامل shell با user و job control را کنترل می‌کند.
BASH	مسیر مطلق BASH که در حال حاضر اجرا شده است را نمایش می‌دهد
BASH_ENV	مقدار این متغیر مسیر یک فایل را مشخص می کند که برای انجام debug قبل از اجرای یک فایل شل اسکریپت استفاده می‌شود
BASH_VERSION	نسخه BASH را نمایش می‌دهد.
BASH_VERSINFO	یک آرایه فقط خواندنی که عناصر آن اطلاعات نسخه BASH را نگهداری می‌کند
COLUMNS	توسط دستور select جهت تشخیص عرض ترمینال در زمان چاپ لیست های انتخاب شده استفاده می‌شود. با دریافت سیگنال SIGWINCH به طور خودکار تنظیم می‌شود.
COMP_CWORD	نشانگر به موقعیت کلمه ای از کلمات داخل متغیر ${COMP_WORDS} که مکان نما به آن اشاره می‌کند
COMP_LINE	خط فرمان فعلی را نمایش می‌دهد
COMP_POINT	نشانگر موقعیت مکان نما فعلی نسبت به ابتدای دستور فعلی
COMP_WORDS	یک متغیر آرایه متشکل از تک تک کلمات در خط فرمان فعلی
COMPREPLY	یک متغیر آرایه که Bash از آن تکمیل‌های احتمالی ایجاد شده توسط یک تابع پوسته را که توسط تسهیلات تکمیل قابل برنامه‌ریزی فراخوانی شده است را می‌خواند.
DIRSTACK	یک متغیر آرایه حاوی محتوای فعلی پشته دایرکتوری.
EUID	شناسه یا شماره effective user ID کاربر فعلی
FCEDIT	ویرایشگری که در دستور fc (built-in) با گزینه e- بصورت پیش‌فرض استفاده ‌‌می‌شود
FIGNORE	لیستی از پسوندهای جدا شده با : که باید هنگام تکمیل نام فایل نادیده گرفته شوند
FUNCNAME	نام هر تابع شل که حال اجرا است
GLOBIGNORE	لیستی از الگوهای جدا شده با : که مجموعه‌ای از نام فایل ها را تعریف می‌کند که باید با گسترش نام فایل نادیده گرفته شوند.
GROUPS	یک متغیر آرایه حاوی لیست گروه هایی که کاربر فعلی عضوی از آنهاست
histchars	حداکثر سه کاراکتر که گسترش history، جایگزینی سریع و نشانه‌گذاری را کنترل می‌کنند
HISTCMD	شماره دستور در history یا نشانگر در لیست history دستور فعلی.
HISTCONTROL	تعیین می کند که آیا دستوری به فایل تاریخچه اضافه شود یا خیر
HISTFILE	نام فایلی که history ترمینال لینوکس در آن ذخیره می‌شود. مقدار پیش فرض bash_history./~ است.
HISTFILESIZE	حداکثر تعداد خطوط موجود در فایل history، به طور پیش فرض 500 است
HISTIGNORE	لیستی از الگوهای جدا شده با : مورد استفاده برای تصمیم گیری اینکه کدام خطوط فرمان باید در لیست history ذخیره شوند
HISTSIZE	حداکثر تعداد دستورات برای به خاطر سپردن در لیست تاریخچه، پیش فرض 500 است.
HOSTFILE	حاوی نام فایلی با فرمت etc/hosts/ است که باید زمانی خوانده شود که پوسته نیاز به کامل کردن hostname دارد
HOSTNAME	نام میزبان یا host فعلی
HOSTTYPE	رشته ای که ماشین Bash ;که در حال اجرا است را توصیف می‌کند.
IGNOREEOF	عملکرد پوسته را هنگام دریافت یک کاراکتر EOF به عنوان تنها ورودی کنترل می‌کند.
INPUTRC	نام فایل مقداردهی اولیه Readline – پیش‌فرض فعلی یعنی etc/inputrc/ را نادیده می‌گیرد
LANG	برای تعیین دسته محلی یا locale category یا lc دسته انتخاب نشده استفاده می‌شود که فاقد متغیری است که با LC_ شروع می شود
LC_ALL	این متغیر نادیده می‌گیرد مقدار LANG و هر متغیر LC_ دیگری را که یک دسته محلی را مشخص می کند
LC_COLLATE	این متغیر ترتیب collation مورد استفاده در هنگام مرتب سازی نتایج گسترش نام فایل را تعیین می‌کند و رفتار range expressions، کلاس‌های هم‌ارزی، و توالی‌های تطبیق را در بسط نام فایل و تطبیق الگو تعیین می‌کند
LC_CTYPE	این متغیر تفسیر کاراکترها و رفتار کلاس‌های کاراکتر را در بسط نام فایل و تطبیق الگو تعیین می‌کند
LC_MESSAGES	این متغیر تعیین می‌کند چه locale ایی باید استفاده شود برای ترجمه رشته‌های بین ” و ” که علامت “$” قبل از آنها وجود دارد
LC_NUMERIC	این متغیر دسته locale مورد استفاده برای قالب بندی اعداد را تعیین می‌کند
LINENO	شماره خط در اسکریپت یا تابع پوسته در حال اجرا
LINES	توسط دستور select که از نوع built-in است برای تعیین طول ستون برای چاپ لیست انتخاب شده استفاده می‌شود
MACHTYPE	رشته ای که به طور کامل نوع سیستمی که Bash روی آن اجرا می شود را با فرمت استاندارد GNU بصورت CPU-COMPANY-SYSTEM توصیف می کند
MAILCHECK	هر چند ثانیه shell باید ایمیل را در فایل های مشخص شده در متغیرهای MAILPATH یا MAIL بررسی کند
OLDPWD	دایرکتوری کاری قبلی که توسط دستور cd (دستور از نوع built-in) تنظیم شده است را نمایش می‌دهد.
OPTERR	اگر روی مقدار 1 تنظیم شود، Bash پیام های خطای ایجاد شده توسط getopts (دستور از نوع built-in) داخلی را نمایش می‌دهد.
OSTYPE	رشته ای که Bash در حال اجرا در سیستم عامل را توصیف می‌کند
PIPESTATUS	یک متغیر آرایه ای که حاوی لیستی از مقادیر وضعیت خروج فرآیندها که اخیرا بصورت پیش زمینه در خط لوله اجرا شده‌اند (که ممکن است فقط شامل یک signal باشد)
POSIXLY_CORRECT	اگر این متغیر هنگام شروع bash در environment باشد، پوسته وارد حالت POSIX می‌شود.
PPID	شناسه فرآیند مربوط به فرآیند والد پوسته یا shell’s parent process ID
PROMPT_COMMAND	اگر تنظیم شود، مقدار به عنوان دستوری برای اجرا قبل از چاپ هر فرمان اصلی (PS1) تفسیر می‌شود.
PS3	مقدار این متغیر به عنوان اعلان دستور select استفاده می شود. پیش‌فرض “‘#؟” است.
PS4	مقدار عبارت است از دستوری که قبل از اعلان خط فرمان هنگام تنظیم گزینه x- چاپ می‌شود. پیش‌فرض روی “”+” است.
PWD	دایرکتوری فعلی که توسط دستور cd تنظیم شده است.
RANDOM	هر بار که این پارامتر ارجاع داده می‌شود، یک عدد صحیح تصادفی بین 0 تا 32767 تولید می‌شود. با اختصاص یک مقدار به این متغیر، مولد اعداد تصادفی ایجاد می‌شود.
REPLY	متغیر پیش فرض برای دستور read که از نوع built-in است
SECONDS	این متغیر به تعداد ثانیه‌هایی که پوسته راه‌اندازی شده است گسترش می‌یابد
SHELLOPTS	فهرستی از گزینه‌های پوسته فعال که با : جدا شده است
SHLVL	هر بار که نمونه جدیدی از Bash شروع می‌شود یک عدد افزایش می‌یابد.
TIMEFORMAT	مقدار این پارامتر به عنوان یک رشته فرمت استفاده می‌شود که مشخص کننده اطلاعات زمان‌بندی خطوط لوله با پیشوند رزرو شده time نمایش داده شود.
TMOUT	اگر روی مقداری بیشتر از صفر تنظیم شود، TMOUT به عنوان مهلت زمانی پیش‌فرض برای دستور read در نظر گرفته می‌شود. در یک پوسته تعاملی، مقدار به عنوان تعداد ثانیه‌های انتظار برای ورودی تفسیر می‌شود پس از صدور اعلان اولیه هنگامی که پوسته تعاملی است. اگر ورودی نرسد، Bash پس از آن تعداد ثانیه خاتمه می‌یابد.
UID	شناسه کاربری واقعی و عددی کاربر فعلی

تعریف متغیر محیطی یا سراسری

در سه سطح مختلف امکان تعریف یک متغیر سراسری وجود دارد. اکثرا سایتها یا منابع آموزشی به این نکته اصلا اشاره نکره اند ولی در ایران ادمین بصورت کامل بهمراه مثالهای تصویری آشنا خواهید شد.

سطح ترمینال

زمانی که دستور export را در برای یک متغیر محلی استفاده کنید آن متغیر تا زمانی که ترمینال باز باشد در پوسته ها و فرایندهای والد و فرزند در دسترس و قابل فراخوانی است.
زمانی که پنجره ترمینال فعلی بسته یا قطع شود امکان دسترسی به آن متغیر وجود نخواهد داشت.

مثال

با export متغیر بصورت سراسری در ترمینال تعریف شده است و تا زمانی که ترمینال باز باشد مقدار متغیر نیز در دسترس خواهد بود.
با دستور bash پوسته والد ایجاد می‌شود و همچنان متغیر var1 در دسترس و قابل فراخوانی است.

[root@vps ~]# var1=22
[root@vps ~]# echo $var1
22
[root@vps ~]# export var1
[root@vps ~]# bash
[root@vps ~]# echo $var1
22

[root@vps ~]# var1=22

[root@vps ~]# echo $var1

[root@vps ~]# export var1

[root@vps ~]# bash

[root@vps ~]# echo $var1

سطح کاربر

زمانی که با دستور export یک متغیر در یکی از فایل های bashrc./~ یا profile./~ یا bash_profile./~ تعریف شود آن متغیر بصورت دائمی برای آن کاربر همیشه در ترمینال در دسترس است.
کاراکتر ‍‍‍‍‍‍‍‍~ به معنای فولدر home آن کاربر است.
فرض کنید شما کاربر root هستید و فولدر home کاربر root بصورت root/ باشد بنابراین مسیر فایلها بصورت root/.bashrc/ یا root/.profile/ یا root/.bash_profile/ می‌باشد.

مثال

در تصویر زیر تعریف متغیر برای کاربر root در فایل root/.bashrc/ انجام شده است.

[root@vps ~]# pwd
/root
[root@vps ~]# cat .bashrc
# .bashrc

# User specific aliases and functions

alias rm='rm -i'
alias cp='cp -i'
alias mv='mv -i'

# Source global definitions
if [ -f /etc/bashrc ]; then
        . /etc/bashrc
fi
export name=iran
[root@vps ~]# echo $name
iran
[root@vps ~]# bash
[root@vps ~]# echo $name
iran

[root@vps ~]# pwd

/root

[root@vps ~]# cat .bashrc

# .bashrc

# User specific aliases and functions

alias rm='rm -i'

alias cp='cp -i'

alias mv='mv -i'

# Source global definitions

if [ -f /etc/bashrc ]; then

. /etc/bashrc

export name=iran

[root@vps ~]# echo $name

iran

[root@vps ~]# bash

[root@vps ~]# echo $name

iran

سطح سیستم عامل

زمانی که یک متغیر در فایل etc/environment/ اضافه شود آن متغیر در سیستم عامل توسط تمامی کاربران یا برنامه ها در دسترس و قابل فراخوانی است.
اگر ترمینال بسته شود یا سیستم عامل ریستارت شود این متغیر در دسترس است چون بصورت دائمی در سیستم عامل تعریف شده است.

مثال

[root@vps ~]# cat /etc/environment
my_color=red
[root@vps ~]# echo $my_color
red

[root@vps ~]# cat /etc/environment

my_color=red

[root@vps ~]# echo $my_color

red

سخن پایانی

با مشاهده مثال‌های کاربردی و تصویری، با انواع متغیرها در لینوکس آشنا شدید.
در صورتی که شما نیز نکته یا پیشنهادی مرتبط به این آموزش دارید لطفا در قسمت نظرات مطرح کنید.
از همراهی شما با ایران ادمین سپاسگزاریم و بهترین ها را برایتان آرزومندیم ❤

5/5 - (2 امتیاز)

برچسب‌ها: gnu/linux, unix, آموزش لینوکس

آموزش تصویری انواع متغیرها در لینوکس با مثالهای کاربردی

پیش‌نیازها

متغیر در لینوکس

نام متغیر

مقدار متغیر

انواع متغیرها در لینوکس

متغیرهای محلی یا Local variables

تعریف متغیر محلی

دستیابی به متغیرهای محلی

متغیرهای فقط خواندنی

حذف متغیر

متغیرهای سراسری یا Global variables

مشاهده تمامی متغیرهای محیطی در لینوکس

متغیرهای رزرو شده پوسته Bourne

متغیرهای رزرو شده پوسته bash

تعریف متغیر محیطی یا سراسری

سطح ترمینال

سطح کاربر

سطح سیستم عامل

سخن پایانی

این نوشته را به اشتراک بگذارید

درباره نویسنده

نوشته های مرتبط