پایگاه دانش سیستم عامل لینوکس مقایسه Open source و Closed source و آشنایی با انواع مجوزها

مقایسه Open source و Closed source و آشنایی با انواع مجوزها

• 
• نویسنده: ادمین تاریخ: 18 آبان 1399 تعداد نوشته: 56 نظرات: 4 نظر تعداد بازدید: 11836 زمان مطالعه: 5 دقیقه

Open source (متن باز یا منبع باز) در اصطلاح

Open source در اصطلاح به چیزی اشاره میکنه که مردم میتونند آن را تغییر و به اشتراک بگذارند.
طراحی آن بصورتی هستش که در دسترس همه است.

Source Code (کد منبع) 

Source Code یا کد منبع قسمتی از نرم افزار هست که اکثر کاربران یا مشتریان نمی توانند به آن دسترسی داشته باشند.
برنامه نویسان از طریق دستکاری کد منبع، تغییر مدنظر خود را جهت رفع مشکل و بروز رسانی نرم‌افزار اعمال می‌کنند.

Open source بهتر است یا Closed source ؟

اینکه از کدام نوع نرم افزار استفاده شود بستگی به نیازها و اهداف کاری دارد.
به منظور انتخاب صحیح، میتوانید ویژگیهای ۲ نوع Open source و Closed source را در آموزشهای این نوشته مطالعه کنید.

ویژگی های  Closed source یا متن بسته

امنیت

در نوع Closed source، کد بصورت اختصاصی، کامپایل و محافظت شده است.
فقط سازندگان و برنامه نویسان نرم افزار، دسترسی های لازم را جهت تغییر در Source code  دارند.
به منظور جلوگیری از کپی و دستکاری امکان تغییر در نرم افزار نیست.
انعطاف در آن محدود به درخواستهای شخص یا شرکت سازنده است و امکان تغییر یا شخصی سازی در آن نیست.

پشتیبانی

سازندگان این نرم افزارها این اختیار را دارند در هر زمانی، بروزرسانی، اصلاحات و پشتیبانی از آن را متوقف کنند.
باگ ها و مشکلات امنیتی را باید برای سازنده ارسال کنید که معمولا رفع و اصلاح آن زمان بر است.
پشتیبانی توسط شرکت سازنده از طریق صفحه پرسش و پاسخهای متداول، تیکت، تلفن و فایلهای متنی،تصویری و ویدئویی انجام می‌شود.
سازنده میتواند بعضی از خدمات خاص پشتیبانی را با دریافت هزینه‌ای مجزا از هزینه خرید لایسنس به مشتری ارائه دهد.

نحوه استفاده

اکثر نرم‌افزارهای کاربردی از این نوع، بایستی توسط مشتریان خریداری شود تا بتوانند از همه امکانات آن استفاده کنند.
خرید نرم افزار، به معنای استفاده از امکانات نرم افزار است و همچنان امکان دسترسی به Source Code نیست.
سازنده نرم افزار، ممکن است اجازه دهد همه امکانات آن برای یک مدت محدود مثلا یک هفته در دسترس باشد.
بعد از این مدت، امکانات محدود خواهد شد و جهت دسترسی کامل نیاز به خرید لایسنس آن نرم افزار است.
سازنده ها با توجه به میزان فروش، اقدام به توسعه امکانات و افزایش کیفیت محصولات در نسخه های بعدی میکنند.
مشتری حق تغییر، تکثیر و فروش مجدد نرم افزار را ندارد.
در زمان نصب نرم افزار یا اجرا در اولین مرتبه، نیاز به پذیرش قوانین استفاده از نرم افزار است.

مثال های  closed source

از نرم افزارهای Closed source می توان به Microsoft Office و Adobe Photoshop و سیستم عامل Microsoft Windows  اشاره کرد.
در زمینه سیستم های مدیریت محتوا برای سایت Closed source نیز می توان از BigCommerce و Shopify نام برد.

ویژگی های Open source یا متن باز

اصطلاح open source در چارچوب توسعه نرم‌افزاری نشأت گرفته تا روش خاص را برای ایجاد برنامه های کامپیوتری تعیین کند.

امنیت

در نرم افزارهای اوپن سورس (open source)، دسترسی به Source Code و فایل اجرایی (binary file) نرم‌افزار امکان پذیراست.
هر کسی میتونه تغییراتی را در کدهای نرم افزار جهت بهبود و ارتقاء کارایی و کیفیت اعمال کند.
استفاده از همه امکانات نرم‌افزار رایگان است و حتی با برنامه نویسی می تواند آن را سفارشی سازی کند.
انعطافی بیشتر از Closed source دارد چون امکان تغییر و افزودن امکانات با توجه به نیازهای مختلف وجود دارد.

پشتیبانی

باگ و مشکلات امنیتی، سریعا توسط توسعه دهنده گان و انجمن ها، شناسایی و برای آن بروزرسانی ارائه میشه.
البته هکرها هم به کدها دسترسی دارند بنابراین زمانی که بروزرسانی ارائه میشه حتما اقدام به بروزرسانی نرم افزار کنید.
با توجه به گستردگی و فعال بودن انجمنهای اینترنتی مرتبط به این نرم‌افزارها،مدت زمان خدمات پشتیبانی نسبتا زیاد است.
تا زمانی که انجمن و توسعه دهندگان آن نرم افزار فعال هستند، توسعه، اصلاح و پشتیبانی از نرم افزار انجام میشه.
برای حل مشکلات معمولا بایستی به سراغ انجمن ها و سایتهای اینترنتی یا خواندن مقالات یا استخدام کارشناس  بروید.
به این نوع پشتیبانی (DIY (do-it-yourself گفته میشود بنابراین باید از خلاقیت و توانایی خود جهت رفع مشکل استفاده نمایید.
البته شرکتهای کمی نیز وجود دارند که خدمات پشتیبانی از Open source را شبیه نرم افزارهای Closed source ارائه می‌دهند.

نحوه استفاده

امکان فروش و توزیع مجدد نرم افزار وجود دارد.
از تکنولوژی خاصی حمایت نمی کند.
در ساخت نرم‌افزار هیچ تبعیضی برای شخص یا گروهی از مردم قائل نمی شود.
قابل استفاده در هر جایی (کسب و کار، تحقیق، مصارف خانگی و …) بدون شرایط و ضوابط است.

مثال های open source

از جمله نرم‌افزارهای اوپن سورس میتوان به  Mozilla Firefox و  FileZilla و سیستم عامل های CentOS و  Ubuntu اشاره کرد.
در زمینه سیستمهای مدیریت محتوا برای سایت نیز می توان از WordPress، Magento ، OpenCart و Joomla نام برد.

مجوزهای Open source

اگر نرم افزار متن‌باز تحت مجوز خاصی قابل استفاده باشند می بایست قوانین آن مجوز در زمان استفاده رعایت شود.
مجوزهای متن باز زیادی وجود دارند که جهت آشنایی و مقایسه آنها می توانید به این لینک مراجعه کنید.
۲ دسته Copyright و CopyLeft برای مجوزهای Open source تعریف شده است.

Copyright

در دسته Copyright، سازنده نرم افزار اصلی، به شرطی متن باز بودن نرم افزار مشتق شده از نرم افزار اصلی را تضمین می کند که در زمان توزیع آن، قوانین مربوط به حق نشر نرم افزار اصلی را رعایت و همراه آن باشد.
Copyright  یا حق‌چاپ بمنظور محافظت از نویسندگان اسناد یا برنامه‌نویسان نرم‌افزار در مقابل کپی یا فروش غیر‌مجاز آثار یا کدهای آنان می‌باشد.
از حق Copyright می‌توان استنباط کرد که فقط با اجازه نویسنده یا مالک نرم ‌افزار امکان کپی یا فروش‌ آن وجود دارد.
از نمونه مجوزهای Copyright می توان از  BSD و MIT/X نام برد.

CopyLeft

در درسته CopyLeft، سازنده نرم افزار اصلی، متن باز بودن نرم افزار مشتق شده را تضمین نمی کند.
Copyleft روشی را برای تغییر نرم افزار یا اسناد و توزیع در جامعه فراهم می کند به شرطی که متن باز و آزاد باقی بماند.
از نمونه مجوزهای Copyleft می توان از GPL ,LGPL و Mozilla Public License نام برد.
به منظور آشنایی بیشتر می توانید به این لینک مراجعه نمایید.

سخن پایانی

برچسب‌ها: closed source, gnu/linux, linux, open source, windows, لینوکس, متن باز, متن بسته, منبع باز, منبع بسته